Đền Lảnh Giang thuộc xã Mộc Nam, huyện Duy Tiên, tỉnh Hà Nam. Tọa lạc trong khuôn viên 3.000m2, nhìn ra hướng đông dòng sông Nhị Hà (sông Hồng), bốn mùa mênh mang sóng nước.

Chùa Bà Đanh nằm bên con sông Đáy hiền hòa có không gian cổ kính cùng những tích xưa bí ẩn sẽ để lại nhiều ấn tượng trong lòng du khách.

Trên địa bàn tỉnh Hà Nam hiện nay có hơn 1780 di tích. Những năm qua ngành văn hóa TTDL và các địa phương đã có nhiều giải pháp để bảo tồn và phát huy giá trị của di tích. Tuy nhiên trên thực tế cũng có không ít di tích LSVH đang xuống cấp một cách trầm trọng. Làm thế nào để bảo tồn những di tích văn hóa, lịch sử là vấn đề đang đặt ra cho các cấp, ngành và toàn xã hội...

Chúng tôi đến thôn Phương Thượng, xã Lê Hồ, Kim Bảng, Hà Nam vào một ngày nắng đẹp. Những thành viên của CLB chèo Lê Hồ đang hăng say tập luyện, chuẩn bị chào mừng Đại hội Đảng bộ tại địa phương.

Không biết tự bao giờ, làn điệu hát trống quân mượt mà, đầy sức sống ở xã Liêm Thuận, huyện Thanh Liêm đã trở thành làn điệu độc đáo của người dân vùng đồng chiêm, họ tự hào mà rằng: “Ai về Liêm Thuận quê ta/ Sông, Gừa, Lau, Chảy,Vải, Nga, Thị, Chằm/ Xin mời quý khách dừng chân/Lắng nghe câu hát trống quân ngọt ngào”.

Ngày 20/10/1890, tỉnh Hà Nam chính thức được thành lập. Đất đai tỉnh Hà Nam gồm đất phủ Liêm Bình, 17 xã của huyện Vụ Bản, Thượng Nguyên (thuộc tỉnh Nam Định), 2 tổng Mộc Hoàn, Chuyên Nghiệp thuộc huyện Phú Xuyên, tỉnh Hà Nội (cho nhập vào huyện Duy Tiên) và 2 huyện cũ là Duy Tiên, Kim Bảng của phủ Lý Nhân.

Tại Hà Nam tính đến năm 2001 đã phát hiện 30 di tích, di vật thuộc văn hóa Đông Sơn trong tổng số 400 di tích thuộc văn hóa Đông Sơn trên toàn quốc, có những di vật khá tiêu biểu như trống đồng Ngọc Lũ cùng 17 chiếc trống khác, hay như thạp đồng, rìu đồng, giáo đồng, hoặc như mộ thuyền ở Kim Bảng, Duy Tiên.

Giai đoạn 1975-1985 là thời kỳ Hà Nam cùng cả nước thực hiện kế hoạch 5 năm lần thứ 2 (1975-1980), bảo vệ biên giới Tổ quốc và từng bước tháo gỡ khó khăn, phát triển kinh tế - văn hóa xã hội (1981-1985).

Đây là thời kỳ đấu tranh bất khuất của dân tộc và xuất hiện một sự kiện quyết định vận mệnh đất nước. Đó là Đảng Cộng sản Việt Nam thành lập ngày 3/2/1930. Hà Nam là một tỉnh nhỏ nhưng là một trong 5 tỉnh đông dân nhất Bắc Kỳ và là một trong những tỉnh nằm ở trung tâm đồng bằng Bắc Kỳ.

Nhà Mạc trị vì vào năm 1527, loạn chiến tranh Nam Bắc, rồi sự phân chia đàng trong đàng ngoài đã dẫn tới cảnh tiêu điều ở nông thôn Hà Nam. Năm 1771, ba anh em Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ, Nguyễn Lữ cùng nhau dấy binh khởi nghĩa tại Tây Sơn. Ngày 17/12/1788, Tôn Sĩ Nghị chiếm đóng Thăng Long.

Trong cuộc kháng chiến chống quân Nguyên lần thứ 2 (1285) vua tôi nhà Trần đã rút khỏi Thăng Long theo sông Thiên Mạc về Thiên Trường. Trên đường rút lui, quân ta dựa vào các điểm chốt để mai phục quân địch.

Cách đây 225 triệu năm toàn bộ vùng đất của Hà Nam, Nam Định, Thái Bình và Ninh Bình còn nằm sâu dưới đáy biển. Cuối kỷ Jurat hay đầu kỷ Bạch phấn, một vận động tạo sơn đã tạo nên vùng đá vôi của 3 tỉnh Hà Nam, Nam Định và Ninh Bình hiện nay.