Đưa sản phẩm được bảo hộ SHTT thành thế mạnh địa phương

Từ khi có Chỉ dẫn địa lý đã gia tăng giá trị thương hiệu của sản phẩm, nhất là sản phẩm nông nghiệp gia tăng giá trị từ 20% đến 50 %. Các địa phương đang nỗ lực khai thác giá trị các sản phẩm đặc thù đã được bảo hộ quyền SHTT để phát triển thành sản phẩm thế mạnh.

Các sản phẩm được bảo hộ SHTT rất cần được phát triển thành thế mạnh của địa phương. Ảnh: VGP/Thu Cúc

Đây là thông tin được đưa ra tại Hội nghị quản lý nhà nước về sở hữu trí tuệ (SHTT) năm 2019 do Cục SHTT (Bộ Khoa học và Công nghệ) phối hợp với tỉnh Quảng Ninh tổ chức ngày 10/4.

Thương hiệu làm tăng đến 50% giá trị sản phẩm

Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Phạm Công Tạc khẳng định, SHTT ngày càng đóng vai trò quan trọng trong các hoạt động kinh tế - xã hội.

Thứ trưởng Phạm Công Tạc nêu ví dụ, năm 1975, 500 hãng lớn nhất của nền kinh tế Mỹ có tỷ lệ tài sản vô hình trên hữu hình là 20/80 (tài sản vô hình chiếm 20%, tài sản hữu hình 80%). Nhưng cho đến năm  2015,  tức 40 năm sau, sự dịch chuyển hoàn toàn ngược lại, hữu hình chỉ còn 20%, vô hình 80%. Có thể thấy, tài sản vô hình là đặc tính của nền kinh tế hiện đại, gắn liền với các nước phát triển công nghiệp. Theo xu hướng chung của thế giới, giá trị gia tăng mà tài sản trí tuệ mang lại ngày càng cao.

Theo Thứ trưởng Phạm Công Tạc, trong thời gian qua, Nhà nước đã ban hành nhiều chính sách cũng như hoàn thiện hệ thống pháp luật nhằm thúc đẩy hơn nữa các hoạt động SHTT trên cả nước. Đồng thời tiến hành rà soát sửa đổi hệ thống pháp luật nhằm đáp ứng yêu cầu của Hiệp ước CPTPP. Có thể nói cho đến nay, Việt Nam đã có một hệ thống pháp luật đầy đủ, phù hợp với các chuẩn mực chung của thế giới. Hoạt động của toàn hệ thống SHTT đã đạt được những kết quả khả quan.

Tuy nhiên, Thứ trưởng Phạm Công Tạc cũng thừa nhận, hoạt động quản lý nhà nước về SHTT trong thời gian qua vẫn còn bộc lộ nhiều tồn tại, bất cập, chưa đáp ứng được đầy đủ yêu cầu của xã hội trong tình hình mới. Công tác thẩm định đơn đăng ký sở hữu công nghiệp (SHCN) chưa đáp yêu cầu về thời hạn, cơ sở dữ liệu thông tin về SHCN còn thiếu, hoạt động cung cấp thông tin SHCN còn hạn chế, hoạt động hỗ trợ phát triển tài sản trí tuệ chưa được triển khai đồng đều trên cả nước, chưa xây dựng được nguồn nhân lực thực sự mạnh trong lĩnh vực SHTT.

Khẳng định vai trò của SHTT đối với sự phát triển kinh tế-xã hội tại địa phương, theo ông Đặng Huy Hậu, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Quảng Ninh, tỉnh đã có dự án riêng về xây dựng thương hiệu với kinh phí đầu tư gần 70 tỷ đồng. Riêng trong năm 2018, Quảng Ninh có tổng số 332 đơn đăng ký SHCN, đã góp phần nghiên cứu, tạo dựng, xác lập và phát triển tài sản trí tuệ nhằm mục tiêu phát triển sản xuất kinh doanh.

“Không có thương hiệu thì hàng hóa không thể bán được. Từ khi có Chỉ dẫn địa lý đã gia tăng giá trị thương hiệu của sản phẩm, nhất là sản phẩm nông nghiệp gia tăng giá trị từ 20% đến 50 %”, ông Hậu nhấn mạnh.

Đồng tình với quan điểm trên, ông Trần Việt Thanh, nguyên Thứ trưởng Bộ KH&CN cho rằng, SHTT trong giai đoạn tới là vấn đề lớn đặt ra đối với cộng đồng KH&CN và các nhà quản lý. Đây cũng là các nhiệm vụ trọng tâm đặt ra trong Chiến lược SHTT quốc gia dự kiến trình Chính phủ tháng 6 tới. Ông Trần Việt Thanh lưu ý, các Sở KH&CN, các viện/trường, các địa phương phải làm sao tham mưu, lồng ghép, tư vấn đưa SHTT trở thành một bộ phận cấu thành của chiến lược phát triển KT-XH địa phương, lúc đó các sản phẩm chủ lực mới đóng góp đắc lực vào nền kinh tế của tỉnh.

Cần đưa sản phẩm đã được bảo hộ SHTT thành thế mạnh của địa phương

Theo các Sở KH&CN địa phương, một trong số những vấn đề nổi cộm và khó khăn nhất trong thời gian qua chính là việc khai thác giá trị các sản phẩm đặc thù đã được bảo hộ quyền SHTT để phát triển thành sản phẩm thế mạnh của địa phương; định giá tài sản trí tuệ vào thực tiễn vẫn còn chậm.

Nguyên nhân là do nhân lực SHTT còn mỏng, đặc biệt các tòa án xét xử các vụ liên quan SHTT đều không có cán bộ chuyên môn, nên thời gian tới Cục SHTT đề xuất có tòa án chuyên trách SHTT. Đồng thời, cũng được nhiều đại biểu kiến nghị đẩy nhanh tốc độ xử lý đơn, tạo lập cơ sở dữ liệu SHCN trực tuyến nhằm hỗ trợ tối đa cho các doanh nghiệp; tăng chất lượng thẩm định viên… góp phần cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Các dự án hỗ trợ phát triển tài sản trí tuệ đã cho thấy hiệu quả, đặc biệt là việc hỗ trợ phát triển các đặc sản địa phương, các sản phẩm có tiềm năng xuất khẩu đã được chú trọng đầu tư đúng mức, góp phần tạo động lực mạnh mẽ phát triển kinh tế-xã hội. Bên cạnh đó, các biện pháp khuyến khích và đẩy mạnh hoạt động sáng kiến, đổi mới sáng tạo cũng được tổ chức khắp cả nước.

Đề cập đến định hướng cần ưu tiên tập trung trong lĩnh vực SHTT tại các địa phương trong giai đoạn tới, Cục trưởng Cục SHTT Đinh Hữu Phí cho rằng, các địa phương cần tăng cường, chú trọng vào một số hoạt động chủ đạo nhằm tăng cường và thúc đẩy hoạt động này tại địa phương, đưa SHTT thành công cụ hữu hiệu nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển kinh tế-xã hội, thúc đẩy hoạt động đổi mới sáng tạo của địa phương.