Hội nghị trực tuyến toàn quốc về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia

Sáng 13/1, Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương Đảng tổ chức Hội nghị toàn quốc về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia (KHCN, ĐMST & CĐSQG). Hội nghị được tổ chức trực tiếp tại hội trường Diên Hồng, Tòa nhà Quốc hội kết hợp trực tuyến với điểm cầu tại các tỉnh ủy, thành ủy, đảng ủy trực thuộc Trung ương; các ban, bộ, ngành, đơn vị sự nghiệp Trung ương; các điểm cầu cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã.

Tổng Bí thư Tô Lâm tới dự và phát biểu chỉ đạo tại hội nghị. Cùng dự tại điểm cầu Trung ương có nguyên Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh, Chủ tịch nước Lương Cường, Thủ tướng Phạm Minh Chính, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Nguyên Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng, các Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Uỷ viên Trung ương Đảng, lãnh đạo các Ban Bộ, ngành Trung ương. Hội nghị được kết nối trực tuyến đến 15.345 điểm cầu, với hơn 978.500 đại biểu tham dự.

Tại Hà Nam hội nghị được kết nối tới 252 điểm cầu cấp tỉnh và cơ sở với gần 45.000 đảng viên tham gia dự học. Dự hội nghị tại điểm cầu của tỉnh có các đồng chí: Đinh Thị Lụa, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy; Trương Quốc Huy, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội (ĐBQH) tỉnh; các Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Thường trực HĐND, lãnh đạo UBND tỉnh, Phó trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh; Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh;  lãnh đạo các cơ quan chuyên trách tham mưu, giúp việc Tỉnh ủy; các Ban HĐND tỉnh; Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND tỉnh; Văn phòng Ủy ban nhân dân tỉnh; Thủ trưởng các sở, ban, ngành, MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội tỉnh; Đại diện lãnh đạo một số doanh nghiệp, tập đoàn, tổng công ty liên quan đến lĩnh vực công nghệ thông tin và chuyển đổi số trên địa bàn tỉnh.

Tại hội nghị, đại diện lãnh đạo Ban Tổ chức Trung ương đã công bố Quyết định của Bộ Chính trị về thành lập Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển KHCN, ĐMST&CĐS quốc gia; quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Ban Chỉ đạo. Theo đó, căn cứ Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, Bộ Chính trị đã ban hành Quyết định số 229 ngày 10/1/2025 thành lập Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; quy định, chức năng nhiệm vụ, quyền hạn của Ban Chỉ đạo.

Ban Chỉ đạo trực thuộc Bộ Chính trị gồm 19 thành viên, do Tổng Bí thư Tô Lâm làm Trưởng Ban Chỉ đạo. Ban Chỉ đạo Trung ương chịu trách nhiệm trước Bộ Chính trị, Ban Bí thư trong việc lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện giải pháp đột phá, phát triển khoa học công nghệ đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Quán triệt Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, Phó Trưởng Ban Kinh tế Trung ương Thái Thanh Quý cho biết, Nghị quyết được kết cấu gồm 4 phần chính có liên quan chặt chẽ với nhau. Bộ Chính trị khẳng định, phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đang là yếu tố quyết định phát triển của các quốc gia; là điều kiện tiên quyết, thời cơ tốt nhất để nước ta phát triển giàu mạnh, hùng cường trong kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Cụ thể, về quan điểm, nghị quyết xác định rõ 5 nhóm quan điểm chỉ đạo, trong đó Bộ Chính trị khẳng định vai trò đặc biệt quan trọng của khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo quốc gia, xác định rõ đây là đột phá quan trọng hàng đầu, là động lực chính để phát triển nhanh lực lượng sản xuất hiện đại, hoàn thiện quan hệ sản xuất, đổi mới phương thức quản trị quốc gia, phát triển kinh tế - xã hội, ngăn chặn ngụy cơ tụt hậu, đưa đất nước phát triển bứt phá, giàu mạnh trong kỷ nguyên mới.

Nghị quyết nêu 5 nhóm mục tiêu đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, từ đó xác định 7 nhóm nhiệm vụ và giải pháp, trong đó trọng tâm là: Nâng cao nhận thức, đột phá về đổi mới tư duy, xác định quyết tâm chính trị mạnh mẽ, quyết liệt lãnh đạo, chỉ đạo, tạo xung lực mới, khí thế mới trong toàn xã hội về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Khẩn trương, quyết liệt hoàn thiện thể chế; xóa bỏ mọi tư tưởng, quan niệm, rào cản đang cản trở sự phát triển; đưa thể chế thành một lợi thế cạnh tranh trong phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyến đối số. Phát triển, trọng dụng nhân lực chất lượng cao, nhân tài đáp ứng yêu cầu phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia…

Quán triệt, triển khai Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 57 của Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh, quan điểm thực hiện Nghị quyết là tư tưởng phải thông, quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt, làm việc có trọng tâm, trọng điểm, làm việc nào dứt việc đó, phân công 5 rõ: "rõ người, rõ việc, rõ tiến độ, rõ kết quả, rõ trách nhiệm".

Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh các nhiệm vụ trọng tâm, đó là nâng cao nhận thức, đột phá về đổi mới tư duy, xác định quyết tâm chính trị mạnh mẽ, quyết liệt lãnh đạo, chỉ đạo, tạo xung lực mới, khí thế mới trong toàn xã hội về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Khẩn trương, quyết liệt hoàn thiện thể chế; xoá bỏ mọi tư tưởng, quan niệm, rào cản đang cản trở sự phát triển; đưa thể chế thành một lợi thế cạnh tranh trong phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Tăng cường đầu tư, hoàn thiện hạ tầng cho khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Phát triển, trọng dụng nhân lực chất lượng cao, nhân tài đáp ứng yêu cầu phát triển KHCN, ĐMST&CĐSQG. Chính phủ cũng đặt ra 41 chỉ tiêu cụ thể đến năm 2045; đồng thời xây dựng danh mục 140 nhiệm vụ triển khai chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 57 của Bộ Chính trị.

Trình bày báo cáo chuyên đề "Chủ trương, giải pháp về thể chế, thúc đẩy phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia", Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn khẳng định, Đảng, Nhà nước luôn quan tâm, tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo để phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Từ đầu nhiệm kỳ Quốc hội khoá XV đến nay, Quốc hội đã thông qua 8 Luật liên quan đến nội dung này. Đặc biệt, 29 luật và 41 nghị quyết Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 7 và 8 đã giải quyết nhiều vấn đề cấp bách của thực tiễn. Đồng thời qua rà soát bước đầu cho thấy pháp luật về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo vẫn còn 2 Nghị định chưa được sửa đổi hoặc thay thế, 1 Thông tư chưa được ban hành; pháp luật về chuyển đổi số cũng còn 4 Nghị định và 1 Thông tư chưa ban hành theo tiến độ. Trên tinh thần đó, Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội sẽ phối hợp với Chính phủ, các cơ quan của Chính phủ lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức rà soát hệ thống pháp luật có liên quan; thể chế đầy đủ, kịp thời, đồng bộ theo đúng yêu cầu của Nghị quyết 57.

Phát biểu kết luận hội nghị, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh, Đảng và Nhà nước ta luôn coi khoa học, công nghệ là yếu tố quyết định và nền tảng cho sự phát triển bền vững của đất nước. Từ Đại hội IV, khoa học và công nghệ đã được xác định là cuộc cách mạng, và đến nay, là quốc sách hàng đầu. Nhiều Nghị quyết quan trọng đã được ban hành, mang lại kết quả tích cực, đóng góp vào sự phát triển của đất nước như ngày nay.

Nghị quyết 57 với những mục tiêu rất cụ thể, đổi mới cách nghĩ, cách làm, nhằm hiện thực hóa các chủ trương, xóa bỏ rào cản, giải phóng năng lực để thúc đẩy đột phá trong phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, tạo nền tảng phát triển mạnh mẽ đất nước trong kỷ nguyên mới. Để đưa Nghị quyết đi vào cuộc sống một cách hiệu quả và kịp thời, cần thống nhất nhận thức và hành động. Xác định phát triển khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là nhiệm vụ chiến lược của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân. Trung ương đã gương mẫu hành động với Chương trình hành động kèm theo được quán triệt ngay hôm nay. Các cấp ủy, chính quyền cần cụ thể hóa Nghị quyết bằng các kế hoạch sát thực tiễn, lấy kết quả triển khai làm tiêu chí đánh giá thi đua, khen thưởng.

Tổng Bí thư đề nghị, phải khẩn trương hoàn thiện thể chế, chính sách, trong năm 2025, càng sớm càng tốt phải hoàn thành việc sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới các quy định pháp luật, cơ chế chính sách, tháo gỡ hết các điểm nghẽn, rào cản để phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, giải phóng tối đa sức sáng tạo, khuyến khích dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm.

Tổng Bí thư yêu cầu khẩn trương sắp xếp lại bộ máy về khoa học công nghệ. Trong quý I/2025, hoàn thành việc sắp xếp lại các tổ chức khoa học, công nghệ; tập trung đầu tư trọng điểm để phát triển các tổ chức nghiên cứu mạnh. Ưu tiên bố trí ngân sách cho khoa học công nghệ xứng tầm là quốc sách đột phá. Bố trí ngân sách cho khoa học công nghệ, R&D, lập các quỹ khoa học và công nghệ, khuyến khích hình thành các quỹ đầu tư mạo hiểm, quỹ thiên thần, quỹ khởi nghiệp, quỹ đổi mới sáng tạo… Ban hành cơ chế thu hút nhân tài nói chung, đặc biệt là nhân tài khoa học, công nghệ, nhân tài người Việt Nam ở nước ngoài và chuyên gia quốc tế, với các chính sách hấp dẫn về quốc tịch, thu nhập, nhà ở và môi trường làm việc…; tăng cường đầu tư cơ sở hạ tầng công nghệ, bao gồm công nghệ số. Tập trung mũi nhọn vào các ngành có lợi thế và tiềm năng, tránh dàn trải, kém hiệu quả và lãng phí; đẩy mạnh hợp tác và tận dụng tri thức quốc tế. Thúc đẩy hợp tác nghiên cứu và chuyển giao công nghệ với các quốc gia tiên tiến, nhất là trong các lĩnh vực như trí tuệ nhân tạo, công nghệ sinh học, bán dẫn và năng lượng tái tạo…

Quyết tâm thực hiện cuộc cách mạng phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, không để lỡ thời cơ thêm lần nữa, Tổng Bí thư Tô Lâm kêu gọi toàn Đảng, toàn dân, toàn quân đoàn kết, sáng tạo, thực hiện thành công các nhiệm vụ, đưa Nghị quyết 57 nhanh chóng vào cuộc sống, xây dựng một Việt Nam hòa bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh, như mong ước của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Hoa Hiên