Những chính sách mới nổi bật có hiệu lực kể từ tháng 3

Các nghị định về cơ cấu tổ chức của các bộ, ngành sau sắp xếp; Bộ Công an tiếp nhận 5 nhóm nhiệm vụ... là những chính sách nổi bật có hiệu lực kể từ tháng 3/2025.

Bộ máy mới của nhiều cơ quan, bộ ngành đi vào hoạt động

Từ 1/3/2025, nhiều nghị định của Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của các bộ, ngành sau sắp xếp, tinh gọn bộ máy có hiệu lực, như Bộ Giáo dục và Đào tạo; Bộ Tư pháp; Đài Truyền hình Việt Nam; Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam; Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam; Văn phòng Chính phủ; Bộ Ngoại giao; Thông tấn xã Việt Nam; Bộ Nội vụ; Ngân hàng Nhà nước Việt Nam; Bộ Dân tộc và Tôn giáo; Bộ Công Thương.

Nghị định số 36/2025/NĐ-CP quy định Văn phòng Chính phủ có 18 đơn vị, giảm 2 so với trước. Các đơn vị thuộc cơ cấu tổ chức của Văn phòng Chính phủ là các tổ chức hành chính do Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức.

Nghị định số 25/2025/NĐ-CP quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Nội vụ. Bộ Nội vụ có 18 đơn vị hành chính và 4 đơn vị sự nghiệp công lập. Như vậy, sau khi hợp nhất Bộ Nội vụ và Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội, đã giảm 13 đầu mối so với ban đầu (hơn 37%), từ 35 xuống còn 22 đơn vị.

Nghị định số 28/2025/NĐ-CP quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Ngoại giao. Bộ Ngoại giao gồm 25 đơn vị, giảm 3 đơn vị so với trước. Theo quy định tại Nghị định số 39/2025/NĐ-CP, Bộ Tư pháp gồm 20 đơn vị, giảm 5 so với trước.

Chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Giáo dục và Đào tạo được quy định trong Nghị định số 37/2025/NĐ-CP. Sau sắp xếp bộ máy, Bộ Giáo dục và Đào tạo giảm từ 23 xuống còn 18 đơn vị.

Nghị định số 26/2025/NĐ-CP quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam theo hướng cơ quan này có 20 đơn vị trực thuộc (trong đó có 18 đơn vị là tổ chức hành chính, 2 đơn vị là đơn vị sự nghiệp công lập). Như vậy, so với cơ cấu tổ chức cũ, bộ máy của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã giảm 6 đơn vị, trong đó giảm 2 đơn vị hành chính và 3 đơn vị sự nghiệp công lập.

Theo Nghị định số 40/2025/NĐ-CP của Chính phủ, cơ cấu tổ chức Bộ Công Thương còn 22 đầu mối, giảm 6 đơn vị so với trước.

Nghị định số 41/2025/NĐ-CP quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Dân tộc và Tôn giáo. Bộ Dân tộc và Tôn giáo là cơ quan của Chính phủ thực hiện chức năng quản lý nhà nước về các ngành, lĩnh vực: Công tác dân tộc; tín ngưỡng, tôn giáo và quản lý nhà nước đối với các dịch vụ công thuộc ngành, lĩnh vực quản lý nhà nước của bộ theo quy định của pháp luật. Bộ Dân tộc và Tôn giáo gồm 13 đơn vị, trong đó có 9 đơn vị giúp việc, 3 đơn vị sự nghiệp công lập.

Nghị định 47/2025/NĐ-CP quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Đài Truyền hình Việt Nam. Theo đó, Đài Truyền hình Việt Nam là cơ quan thuộc Chính phủ, là đài truyền hình quốc gia, cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện, thực hiện chức năng thông tin, tuyên truyền chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước; góp phần giáo dục, nâng cao dân trí, phục vụ đời sống tinh thần của nhân dân bằng các chương trình, kênh truyền hình và các loại hình báo chí, truyền thông. Từ 1/3, cơ cấu tổ chức của Đài Truyền hình Việt Nam gồm 22 đơn vị.

Nghị định số 27/2025/NĐ-CP quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Thông tấn xã Việt Nam nêu rõ, Thông tấn xã Việt Nam có cơ cấu tổ chức gồm 22 đơn vị (giảm 6 đơn vị so với quy định tại Nghị định số 87/2022/NĐ-CP).

Nghị định số 38/2025/NĐ-CP quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam theo hướng Viện này còn 24 đơn vị, gồm 5 đơn vị chuyên môn giúp việc, 13 tổ chức khoa học và công nghệ công lập, 6 đơn vị sự nghiệp công lập.

Nghị định số 32/2025/NĐ-CP quy định Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam còn 26 đơn vị (giảm 12 đầu mối so với trước), trong đó có 4 đơn vị chuyên môn; 19 tổ chức khoa học và công nghệ công lập; 3 đơn vị sự nghiệp công lập khác.

Công an cấp huyện ngừng hoạt động

Từ 1/3/2025, Bộ Công an giảm 1 cục, 7 phòng, 694 Công an cấp huyện và 5.916 đội.

Trước đó, ngày 18/2/2025, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 02 quy định về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Công an (có hiệu lực từ ngày 1/3/2025), theo hướng giảm tầng nấc, giảm cấp trung gian để tinh, gọn, mạnh, hoạt động hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, khắc phục triệt để tình trạng trùng dẫm, chia cắt về địa bàn, lĩnh vực, gây khó khăn, giảm hiệu quả trong tổ chức phục vụ người dân, doanh nghiệp, nhằm phục vụ nhân dân tốt hơn.

Về tổ chức, bộ máy Công an địa phương được sắp xếp, tinh gọn từ 3 cấp thành 2 cấp (Công an cấp tỉnh và Công an cấp xã). Trong lần sắp xếp, tinh gọn này, tổ chức bộ máy của lực lượng CAND sẽ tiếp tục giảm 1 cục trực thuộc Bộ Công an (hợp nhất Cục Công nghiệp an ninh và Viện khoa học và công nghệ), 7 phòng, 694 Công an cấp huyện (tương đương cấp phòng); giảm 5.916 đội thuộc Công an cấp huyện.

Bộ Công an đã phối hợp với VKSND tối cao, TAND tối cao nghiên cứu, xây dựng, ban hành Thông tư liên tịch để giải quyết toàn diện các vấn đề trong quan hệ phối hợp về công tác điều tra, tạm giữ, tạm giam, thi hành án hình sự giữa cơ quan điều tra với VKSND, TAND ở địa phương khi không tổ chức Công an cấp huyện. Đồng thời đã chủ động, khẩn trương rà soát tổng thể hệ thống văn bản quy phạm pháp luật có liên quan và có phương án đề xuất sửa đổi, bổ sung để đáp ứng yêu cầu công tác ngay sau khi sắp xếp, bảo đảm đồng bộ về pháp luật, không tạo khoảng trống pháp lý làm gián đoạn hoạt động bình thường của lực lượng Công an cũng như cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân...

Bộ Công an tiếp nhận 5 nhóm nhiệm vụ

Cũng theo Nghị định số 02, về chức năng, nhiệm vụ, Bộ Công an sẽ tiếp nhận 5 nhóm nhiệm từ các bộ, ngành, cụ thể gồm:

(1) Tiếp nhận nhiệm vụ quản lý nhà nước về an toàn thông tin mạng từ Bộ Thông tin và Truyền thông (trước đây). Bộ Công an giao Cục An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao là đơn vị trực tiếp tiếp nhận nhiệm vụ quản lý nhà nước về an toàn thông tin mạng;

(2) Tiếp nhận nhiệm vụ quản lý nhà nước và thực hiện bảo đảm an ninh hàng không từ Bộ Giao thông, vận tải (trước đây). Bộ Công an giao Cục Quản lý xuất nhập cảnh là đơn vị chủ trì tham mưu, thực hiện; giao Phòng Quản lý xuất nhập cảnh Công an 17 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có cảng hàng không thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước và trực tiếp tổ chức thực hiện công tác bảo đảm an ninh hàng không tại địa phương;

(3) Tiếp nhận nhiệm vụ quản lý nhà nước về cai nghiện ma túy và quản lý sau cai nghiện ma túy từ Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội (trước đây). Bộ Công an giao Cục CSĐT tội phạm về ma túy tiếp nhận toàn bộ chức năng quản lý nhà nước về cai nghiện ma túy và quản lý sau cai nghiện ma túy; giao Phòng CSĐT tội phạm về ma túy Công an các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về cai nghiện ma túy và quản lý sau cai nghiện ma túy và trực tiếp tổ chức thực hiện công tác cai nghiện ma túy tại địa phương;

(4) Tiếp nhận nhiệm vụ quản lý nhà nước về sát hạch, cấp Giấy phép lái xe cơ giới đường bộ từ Bộ Giao Thông vận tải (trước đây); Bộ Công an giao Cục CSGT tiếp nhận và thực hiện các nhiệm vụ tương ứng của Cục Đường bộ Việt Nam; Phòng CSGT thuộc Công an tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tiếp nhận và thực hiện các nhiệm vụ tương ứng của Sở Giao thông vận tải các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; Công an cấp xã đủ điều kiện cơ sở vật chất thực hiện nhiệm vụ tiếp nhận hồ sơ đổi, cấp lại giấy phép lái xe để phục vụ nhân dân ngay tại cơ sở;

(5) Tiếp nhận nhiệm vụ quản lý nhà nước về lý lịch tư pháp và thực hiện dịch vụ công cấp Phiếu lý lịch tư pháp từ Bộ Tư pháp. Bộ Công an giao Cục Hồ sơ nghiệp vụ tiếp nhận và thực hiện thẩm quyền cấp Phiếu Lý lịch tư pháp từ Trung tâm Lý lịch tư pháp quốc gia (Bộ Tư pháp); Phòng Hồ sơ nghiệp vụ Công an các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tiếp nhận và thực hiện thẩm quyền cấp Phiếu Lý lịch tư pháp từ Sở Tư pháp các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương....

Các thủ tục hành chính cụ thể đối với từng lĩnh vực sẽ được triển khai ngay sau khi các quyết định của cấp có thẩm quyền có hiệu lực và đã được công bố chi tiết trên Cổng Thông tin điện tử Bộ Công an và trên Cổng thông tin điện tử của Công an các đơn vị, địa phương theo quy định. Bên cạnh đó, Bộ Công an sẽ đại diện chủ sở hữu Tổng Công ty viễn thông Mobifone.

Hà Nội hạn chế ô tô trên 16 chỗ ở Hoàn Kiếm

Từ 1/3, Hà Nội thí điểm điều chỉnh tổ chức giao thông hạn chế xe ô tô trên 16 chỗ hoạt động trên các tuyến phố trong khu vực phố cổ và khu vực xung quanh hồ Hoàn Kiếm.

Phương án thí điểm điều chỉnh tổ chức giao thông được thực hiện trong thời gian 6 tháng, bắt đầu từ ngày 1/3/2025 đến ngày 31/8/2025.

Cụ thể, cấm các phương tiện xe ô tô trên 16 chỗ (trừ xe buýt, xe đưa đón học sinh) lưu thông trên các tuyến phố trong giờ cao điểm sáng (từ 6h30 đến 8h30), cao điểm chiều (từ 16h30 đến 18h30) trên các tuyến phố :

- Các tuyến phố bên phải trục đường bao: phố Đinh Tiên Hoàng (đoạn từ Hàng Dầu đến Hàng Đào) – Hàng Đào – Hàng Ngang – Hàng Đường – Đồng Xuân – Hàng Giấy trở vào trong khu vực phố cổ Hà Nội;

- Các tuyến phố bên phải trục đường bao: Hàng Đậu – Trần Nhật Duật (đoạn Hàng Đậu – Nguyễn Hữu Huân) – Nguyễn Hữu Huân trở vào trong khu vực phố cổ Hà Nội;

- Các phố Quang Trung (đoạn Tràng Thi tới Nhà Chung), Nhà Chung, Lý Quốc Sư, Nhà Thờ, Hàng Trống, Ấu Triệu, Báo Khánh, ngõ Hàng Hành, ngõ Bảo Khánh.

- Cấm các xe trên 16 chỗ (trừ xe buýt, xe đưa đón học sinh) dừng, đỗ trong khung giờ cao điểm sáng từ 6h30 đến 8h30, cao điểm chiều từ 16h30 đến 18h30 trên các tuyến đường bao.

Thành phố sẽ bố trí 6 điểm trung chuyển (bằng vạch sơn, biển báo) cho các phương tiện xe trên 16 chỗ có nhu cầu dừng đỗ đón trả khách trong khu giờ hạn chế tại các vị trí trên các tuyến phố.

Quy định mới về chế độ bảo hiểm xã hội đối với dân quân thường trực

Chính phủ ban hành Nghị định số 16/2025/NĐ-CP ngày 4/2/2025 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 72/2020/NĐ-CP ngày 30/6/2020 quy định chi tiết một số điều của Luật Dân quân tự vệ về tổ chức xây dựng lực lượng và chế độ, chính sách đối với Dân quân tự vệ; có hiệu lực thi hành từ ngày 23/3/2025.Nghị định số 16/2025/NĐ-CP sửa đổi khoản 1 Điều 7 Nghị định số 72/2020/NĐ-CP quy định về mức phụ cấp chức vụ chỉ huy Dân quân tự vệ.

Theo quy định mới, Chỉ huy trưởng, Chính trị viên Ban Chỉ huy quân sự cấp xã; Chỉ huy trưởng, Chính trị viên, Ban Chỉ huy quân sự cơ quan, tổ chức được hưởng phụ cấp là 561.600 đồng (quy định cũ là 357.600 đồng).

Phó Chỉ huy trưởng, Chính trị viên phó Ban Chỉ huy quân sự cấp xã; Phó Chỉ huy trưởng, Chính trị viên phó Ban Chỉ huy quân sự cơ quan, tổ chức; Tiểu đoàn trưởng, Chính trị viên tiểu đoàn; Hải đoàn trưởng, Chính trị viên hải đoàn; Hải đội trưởng, Chính trị viên hải đội dân quân thường trực; Đại đội trưởng, Chính trị viên đại đội dân quân tự vệ cơ động được hưởng phụ cấp là 514.800 đồng (quy định cũ là 327.800 đồng).

Nghị định số 16/2025/NĐ-CP quy định mức tiền ăn cơ bản, mức tiền ăn thêm các ngày lễ, Tết bằng mức tiền ăn cơ bản, mức tiền ăn thêm hiện hành các ngày lễ, Tết của hạ sỹ quan, binh sỹ bộ binh đang tại ngũ trong Quân đội nhân dân Việt Nam.

Ngoài ra, Nghị định số 16/2025/NĐ-CP cũng sửa đổi, bổ sung chế độ bảo hiểm xã hội cho dân quân thường trực và chế độ bảo hiểm y tế cho dân quân thường trực thực hiện theo pháp luật về bảo hiểm y tế.

Thay đổi khung thời gian khai thác cát, sỏi lòng sông

Chính phủ ban hành Nghị định số 10/2025/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của các Nghị định trong lĩnh vực khoáng sản; trong đó có Nghị định số 23/2020/NĐ-CP quy định về quản lý cát, sỏi lòng sông và bảo vệ lòng, bờ, bãi sông. Nghị định có hiệu lực thi hành từ ngày 1/3/2025.

Theo quy định mới, giấy phép khai thác cát, sỏi lòng sông phải có nội dung về thời gian được phép hoạt động khai thác cát, sỏi lòng sông trong ngày, từ 5 giờ đến 19 giờ; quy định về thời gian khai thác trong năm. (Theo quy định cũ tại Nghị định số 23/2020/NĐ-CP thì khung thời gian khai thác từ 7 giờ sáng đến 5 giờ chiều, không được khai thác ban đêm).

Căn cứ vị trí địa lý, điều kiện khí hậu, thời tiết, thủy văn, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định thời gian khai thác cụ thể đối với từng giấy phép, hồ sơ đăng ký nhưng không vượt quá khung thời gian quy định nêu trên.

Nghị định số 10/2025/NĐ-CP cũng sửa đổi, bổ sung điểm a khoản 1 Điều 10 Nghị định số 23/2020/NĐ-CP về bến, bãi tập kết cát, sỏi lòng sông.

Trong số đó, khu vực bến, bãi chứa cát, sỏi phải nằm trong phạm vi cảng thủy nội địa, bến thủy nội địa theo quy định của Luật Giao thông đường thủy nội địa.