Là người dân Việt trong tiềm thức đều luôn chú trọng Lễ cúng ông Công, ông Táo vào ngày 23 tháng Chạp hàng năm. Đây đã trở thành một phong tục, một nét đẹp văn hóa tâm linh của người Việt từ bao đời nay. Không khí của ngày Tết cũng bắt đầu đến từ ngày 23 tháng Chạp, rõ ràng và hiển hiện qua sự nhộn nhịp, hối hả của người dân khi đi chợ mua đồ cúng các vị Táo quân.
Cá chép đỏ - lễ vật không thể thiếu trong mâm lễ dâng cúng ông Công, ông Táo của mọi nhà.
Không ai biết chính xác nét đẹp văn hóa cúng ông Công, ông Táo có từ bao giờ, chỉ biết rằng nó tồn tại từ rất lâu, đi vào tiềm thức của người dân qua nhiều thế hệ. Theo tín ngưỡng dân gian, ngày cúng ông Công, ông Táo chính là ngày vua bếp lên chầu trời báo cáo việc bếp núc, làm ăn, cư xử của gia đình trong năm đó.
Hằng năm, vào ngày 23 tháng chạp mọi người dân Việt đều thành kính chuẩn bị mâm cơm cúng, cá chép, hương hoa làm lễ tiễn các vị Táo quân về Thiên đình. Lễ cúng thường được tiến hành trước 12h trưa ngày 23 tháng Chạp (có thể cúng từ 21 đến trưa ngày 23 tháng Chạp) bởi dân gian quan niệm, sau thời khắc này, các vị thần đã lên chầu trời nên sẽ không nhận được đồ cúng. Tiễn ông Công, ông Táo, người dân gửi gắm mong muốn các vị thần mang đi những vất vả, muộn phiền trong năm cũ để chuẩn bị tâm thế nhẹ nhàng bước vào một năm mới an lành, hạnh phúc.
Nghi lễ cúng ông Công ông Táo không cần quá rườm rà nhưng cũng phải chỉn chu, đúng với phong tục tập quán của từng vùng. Tuy nhiên đồ lễ cúng không thể thiếu bộ mã ông Công, ông Táo, cá chép. Ngoài ra còn có hương, hoa, oản, quả, cau, trầu; cùng một mâm cỗ cúng chay, mặn tùy theo từng gia đình.
Năm nay cá chép đỏ giá tăng cao hơn so với mọi năm nhưng người mua đều hoan hỉ chấp nhận và lựa chọn những chú cá đẹp mã, mạnh khỏe để làm "phương tiện" đưa các vị Táo quân về trên Thiên đình.
Ngày cúng ông Công, ông Táo năm nay trùng vào giữa tuần nên nhiều gia đình đã chọn làm lễ tiễn ông Công, ông Táo sớm vào các ngày cuối tuần (19, 20 tháng Chạp). Theo bà Kim Liên – người bán cá tại Chợ Bầu, TP Phủ Lý, năm nay nhiều người mua đồ lễ cúng ông Công ông Táo từ sớm. Từ ngày 19 âm lịch, mặt hàng cá chép đỏ - lễ vật không thể thiếu để dâng lên các vị Táo quân trong lễ cúng đã rất đắt hàng. Bà Liên cũng cho biết thêm, năm nay do ảnh hưởng của mưa lũ nên nhiều địa phương chuyên nuôi cá chép đỏ của miền Bắc bị thất thu, do đó giá cả cá chép đỏ năm nay tăng lên một chút so với năm trước. Bộ 3 con cá chép đỏ loại bé bình thường mọi năm chỉ bán 20.000 thì năm nay bán 10.000/con; loại cá nhỡ là 50.000/3 con, còn cá to hơn thì giá cũng đắt hơn. Tuy nhiên, do đà tăng chung của thị trường nên người dân tới mua cá cũng vui vẻ, phấn khởi chấp nhận và kỹ càng chọn lựa những con cá khỏe mạnh, đẹp mã để cung tiến các vị Táo quân.
Các loại mũ áo ông Công, ông Táo năm nay đều đa dạng, phong phú và bắt nhiều, nhiều giá cả cho các gia đình chọn lựa.
Tuỳ theo khả năng, sự tín ngưỡng của từng gia đình mà nghi lễ cúng ông Công ông Táo có thể khác nhau. Nhưng đều mang một sự tôn kính, trang trọng và thể hiện được lòng thành của gia chủ.
Mâm cỗ cúng tiễn Táo quân tươm tất, chu đáo của gia chủ. (ảnh FB Vang Anhduong)
Chị Oanh - Tiểu thương bán vàng mã tại Chợ Bầu cho biết đã nhập hàng về từ cách đây gần 1 tháng để phục vụ thị trường Tết Nguyên đán. Vàng mã không sợ hỏng, bảo quản được nên nhiều người có nhu cầu mua sớm, càng sát đến ngày cúng ông Công, ông Táo thì số lượng người mua tăng cao hơn. Các mặt hàng năm nay cũng có nhiều mẫu mã đẹp và phong phú và giá cả cũng tăng nhưng không đáng kể so với mọi năm.
Những ngày giáp Tết trời nắng ấm nên hoa tươi nở đẹp, các cửa hàng hoa tươi luôn đông khách chọn mua hoa.
Chị Trúc Linh (phường Châu Cầu) tranh thủ đi chợ sớm để chọn mua trái cây và hoa để bày mâm lễ cúng. Chị chia sẻ, do ngày ông Công ông Táo năm nay vẫn là ngày đi làm nên chị tranh thủ chuẩn bị sẵn những lễ cúng từ sớm. Những món như xôi, gà, giò lụa hay cả chả nem chị cũng đặt trước của những hàng chuyên làm đồ cúng, chỉ có trái cây và hoa tươi chị tự mình chọn lựa rồi sắp lễ sẵn để cho mẹ ở nhà làm lễ cúng các vị Táo quân rồi mới đi làm. “Dù bận rộn đến đâu thì hàng năm gia đình tôi cũng thành tâm sửa soạn lễ cúng ông Công, ông Táo chu đáo tươm tất.” – chị Trúc Linh chia sẻ.
Từ ngày 23 tháng Chạp hàng năm không khí chợ Tết càng thêm đông vui, tấp nập cho thấy Tết đang đến thật gần.
Tiễn ông Táo về chầu trời, người dân gửi gắm nhiều điều ước vọng để đón một năm mới bình an, hạnh phúc. Một hình ảnh đẹp trong ngày lễ tiễn ông Công, ông Táo lên trời đó là cảnh phóng sinh cá. Đây là nét đẹp truyền thống trong văn hóa, phong tục mà người đời xưa để lại cho đến ngày nay, nhằm giáo dục con em của mình phải biết giữ gìn, bảo vệ những nét đẹp nguồn cội. Trong ngày 23 tháng Chạp, nhìn mọi nhà nô nức ra bờ sông, ra hồ thả cá chép vàng; nhìn người người háo hức ra chợ mua hoa tươi, chọn cành đào, cây quất, lựa chậu hoa cảnh về để trưng trong nhà ngày Tết, chúng ta đều cảm nhận rõ ràng sự ấm áp ngày giáp Tết, cảm thấy rằng Tết đã đến rất gần.
Ý kiến ()