Nguồn gốc và ý nghĩa ngày Cá tháng Tư

Ngày Cá tháng Tư năm nay rơi vào thứ Hai đầu tuần (1/4/2024). Vào ngày này mọi người có thể thỏa thích bày ra những trò đùa không gây hại và mang niềm vui đến bạn bè.

Nguồn gốc

Nước Pháp được coi là quê hương của ngày Cá tháng Tư. Vào thế kỉ 16 ở Pháp, mùa lễ hội hàng năm bắt đầu vào ngày đầu tháng Tư. Vào thời gian đó, năm mới được tính bắt đầu từ ngày 1/4 vì ngày này được xem là đầu tiên của mùa xuân.

Đến năm 1582, Hoàng đế Charles IX ra lệnh chuyển ngày đón năm mới vào ngày 1/1. Do phương tiện liên lạc thời đó còn lạc hậu, người truyền tin phải chạy bộ đi khắp nơi để thông báo nên trong một thời gian khá dài, người dân ở nhiều nơi chưa biết về sự thay đổi đó. Mặt khác, một số người tuy nhưng họ không muốn chấp nhận mà vẫn tiếp tục đón năm mới vào ngày 1/4 như cũ.

Sự thủ cựu này bị cho là "ngớ ngẩn" và trở thành một câu chuyện vui lan truyền khắp đất nước Pháp hồi đó. Ngày 1/4 bị coi là tượng trưng cho sự sai lệch thông tin mà một số người hài hước gọi đây là "ngày nói dối". Cũng từ đó, cái tên "ngày nói dối" xuất hiện.

Những trò đùa vào ngày 1/4 dần trở thành truyền thống ở Pháp rồi lan sang nước Anh và Scotland. Dần dần, người Anh và người Pháp đưa tục lệ “ngày nói dối” sang các nước thuộc địa Bắc Mỹ. Từ đó, ngày Cá tháng Tư được lan tỏa rộng rãi trở thành một lễ hội quốc tế được chấp nhận ở nhiều quốc gia trên thế giới.

Một truyền thuyết khác thì cho rằng việc "chơi khăm" trong ngày Cá tháng Tư bắt nguồn từ cuốn truyện "The Canterbury Tales" (Những câu chuyện cổ tích) của nhà văn người Anh Geoffrey Chaucer từ năm 1392.

Trong câu chuyện có một tình tiết là chơi chữ khiến độc giả nhầm lẫn. Chaucer ý muốn nói 32 ngày sau tháng Ba (tức ngày 2/5) nhưng độc giả lại hiểu nhầm thành ngày 32 tháng Ba hoặc ngày 1/4. Vì vậy, ngày này trở thành ngày để người dân nói đùa hoặc nói những câu nói dối vô hại.

Ngoài ra, ngày này cũng có một nguồn gốc khác, lần đầu tiên được đề cập đến bởi nhà thơ d’Amerval. Đây được xem là nguyên bản dành cho khái niệm "Cá tháng Tư".

Nguyên nhân d’Amerval gọi như vậy là bởi tháng Tư cũng được xem là tháng của cung song ngư với biểu tượng hai con cá quấn vào nhau.

Thêm nữa, tháng Tư cũng là thời điểm những loài cá sống trong vùng nhiệt độ ôn hòa, ví dụ như cá thu, dễ bị đánh bắt nhất do đi riêng lẻ. Vì vậy, Cá tháng Tư trở thành khái niệm ám chỉ sự khù khờ.

Ý nghĩa

Vào ngày này, mọi người có thể thỏa thích bày ra những trò đùa không gây hại để mang lại tiếng cười cho mọi người. Bên cạnh ý nghĩa mua vui, ở mỗi quốc gia, trò đùa này lại mang một ý nghĩa riêng biệt.

Người Pháp thì gọi những người bị lừa là Poissons D’Avirl có nghĩa là "những con cá tháng Tư".

Những trò đùa Cá tháng Tư phải luôn vui vẻ. Điều này có nghĩa những trò đùa không bao giờ được phép liên quan đến bạo lực thực sự hoặc gây tổn hại, dù là về thể chất hay tâm lý như: nói dối về cái chết, cầu hôn, tỏ tình, mang thai hay những trò đùa gây tổn hại về sức khỏe của người khác...