Xây dựng NTM ở Bình Lục (Hà Nam): Lan tỏa các phong trào bảo vệ môi trường

Huyện Bình Lục – vùng rốn nước hạ lưu của châu thổ sông Hồng, một vùng đất chiêm trũng, khó canh tác của tỉnh Hà Nam. Song vượt qua bao gian nan, trắc trở, chặng đường hơn 10 năm thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM) đã giúp Bình Lục vươn mình bứt phá. Toàn huyện hiện có 2 xã NTM kiểu mẫu, 8 xã NTM nâng cao; phấn đấu thành huyện NTM nâng cao đầu tiên của tỉnh vào năm 2025.

Khởi sắc bộ mặt nông thôn mới

Năm 2016, xã Trung Lương, huyện Bình Lục được tỉnh Hà Nam công nhận đạt chuẩn NTM. Nỗ lực duy trì các tiêu chí đã đạt, những năm qua, chính quyền và nhân dân xã đã dồn lực thực hiện theo bộ tiêu chí về xã NTM, NTM nâng cao giai đoạn 2021-2025. Đến nay, đã đạt 56/57 chỉ tiêu, 18/19 tiêu chí xây dựng NTM; 73/75 chỉ tiêu NTM nâng cao.

Đồng Quan là một trong những thôn tích cực đi đầu, tiêu biểu trong hoàn thành các chỉ tiêu, tiêu chí xây dựng NTM, NTM nâng cao của xã Trung Lương. Ông Nguyễn Việt Tiến, người dân thôn Đồng Quan, chia sẻ: Để làm tốt công tác môi trường, những năm qua, người dân Đồng Quan đã trồng trên 300 cây phân tán tại các tuyến đường liên thôn, liên xóm. Thường xuyên tổ chức các đợt ra quân dọn dẹp vệ sinh môi trường, nạo vét kênh mương, trồng hoa, cây xanh tại các tuyến đường liên xóm, xây dựng nhiều mô hình sản xuất có hiệu quả, đem lại hiệu quả kinh tế cao. Đồng thuận, đóng góp tiền bạc, của cải vật chất, ngày công lao động để xây dựng cơ sở vật chất trong thôn ngày càng khang trang hơn.

Theo lãnh đạo UBND xã Trung Lương, xác định tiêu chí môi trường là một trong những tiêu chí “khó” mà “dễ”, để xây dựng cảnh quan môi trường “sáng – xanh – sạch – đẹp”, Chi bộ thôn Đồng Quan đã tập trung chỉ đạo Ban công tác mặt trận, các đoàn thể chính trị xây dựng kế hoạch tuyên truyền, vận động để hội viên, đoàn viên và nhân dân hiểu rõ quyền lợi, trách nhiệm trong việc đóng góp sức người, sức của cùng tham gia xây dụng nông thôn mới.

Lồng ghép nội dung xây dựng mô hình phân loại rác thải và xử lý rác thải hữu cơ tại hộ gia đình, đặc biệt là mô hình làm men vi sinh để xử lý rác hữu cơ thành phân bón hữu cơ tại hộ gia đình vào các cuộc họp, sinh hoạt của các hội, đoàn thể. Tùy theo chức năng, nhiệm vụ, hướng dẫn các hộ dân xây dựng các mô hình phù hợp, hiệu quả, tiếp cận mô hình theo hướng gần dân, sát dân, lắng nghe, nắm bắt kịp thời tâm tư, nguyện vọng chính đáng của nhân dân để có biện pháp giúp đỡ phù hợp. Cụ thể hóa các phong trào, mô hình thông qua việc đổi mới nội dung, phương thức hoạt động dân vận, hướng về từng khu dân cư với nhiều việc làm cụ thể, thiết thực, phát huy quyền làm chủ của nhân dân.

Nhờ đó, đến nay, Đồng Quan đã có 70% số hộ được tập huấn, hướng dẫn cách phân loại rác thải, làm men vi sinh để xử lý rác; 65% số hộ thực hiện mô hình phân loại rác thải, làm men vi sinh xử lý rác thải hữu cơ thành phân bón hữu cơ tại hộ gia đình. Lượng rác thải được vận chuyển ra hố rác tập trung của xã giảm nhiều so với các năm trước. Bộ mặt nông thôn của thôn, xã ngày càng khang trang, sáng - xanh - sạch - đẹp với hệ thống hạ tầng điện, đường, trường, trạm được quan tâm đầu tư, nâng cấp, xây dựng đồng bộ.

Phát động phong trào toàn dân bảo vệ môi trường

Năm 2019, Bình Lục được công nhận là huyện NTM. Mục tiêu đến năm 2025, hoàn thành các tiêu chí huyện NTM nâng cao; hoàn thiện hồ sơ đề nghị Chính phủ công nhận huyện đạt chuẩn NTM nâng cao.

Để hoàn thành mục tiêu trên, Bình Lục đã xây dựng Đề án đạt chuẩn NTM nâng cao giai đoạn 2022-2025 với phạm vi thực hiện tại 17/17 xã, thị trấn, trong đó, 14 xã xây dựng Đề án NTM nâng cao; 2 xã đã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu tiếp tục hoàn thiện các tiêu chí theo quy định mới; thị trấn Bình Mỹ xây dựng đô thị văn minh.

Bí thư Huyện ủy Bình Lục, ông Trương Công Khải, khẳng định: Xây dựng NTM, NTM nâng cao là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt, là chủ trương đúng đắn hợp lòng dân. Hơn 10 năm qua, Bình Lục đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt, có trọng tâm, trọng điểm, với nhiều cách làm sáng tạo, phù hợp với điều kiện của địa phương. Đồng thời, triển khai đồng bộ các giải pháp phát triển kinh tế - xã hội gắn với hoàn thiện các tiêu chí xây dựng NTM, NTM nâng cao.

Trong đó, công tác bảo vệ môi trường luôn được Huyện ủy, UBND huyện quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện. Chú trọng công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục về môi trường, gắn với chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM, huy động sự tham gia vào cuộc của cả hệ thống chính trị, phát huy được sức mạnh của toàn xã hội.

Cũng theo ông Khải, Huyện uỷ Bình Lục thường xuyên tổ chức các hội nghị gặp mặt, trao đổi với Bí thư, Trưởng thôn, Tổ trưởng tổ dân phố của 111 xã, thị trấn trên địa bàn huyện về các giải pháp nâng cao công tác vệ sinh môi trường trong xây dựng NTM, NTM nâng cao. Nhờ đó, đến nay, các điểm ô nhiễm môi trường được giám sát, tập trung xử lý, không để phát sinh các điểm ô nhiễm mới; ý thức chấp hành các quy định về bảo vệ môi trường tại các cơ sở sản xuất kinh doanh và cộng đồng dân cư có chuyển biến rõ rệt.

Toàn huyện hiện có 120 tổ thu gom rác thải của 100% các xã, thị trấn; 33 bể trung chuyển rác thải hoạt động có hiệu quả với tần suất thu gom đối với từng thôn từ 2 - 3 lần/tuần. Tỷ lệ thu gom rác thải toàn huyện đạt trên 97,5%.

Tại các địa phương đã chủ động xây dựng kế hoạch, tích cực tuyên truyền, triển khai nhiều mô hình điểm về phân loại rác thải, đào hố ủ men vi sinh xử lý rác thải hữu cơ. UBND các xã, thị trấn thường xuyên phát động tổng dọn vệ sinh môi trường khu vực công cộng, khu dân cư, đường làng, ngõ xóm… Duy trì ngày thứ 7, ngày 18 hàng tháng về với người dân do cán bộ, công chức UBND các xã, thị trấn, các tổ chức đoàn thể cùng người dân dọn dẹp, vệ sinh đường làng ngõ xóm, kênh mương, phát quang, chăm sóc cây xanh….

Nhân dân tích cực tham gia phong trào Chung sức xây dựng NTM, NTM nâng cao, đô thị văn minh. Đã có nhiều mô hình hiệu quả được xây dựng, từng bước nhân rộng, như: Câu lạc bộ bảo vệ môi trường của hội Cựu chiến binh; mô hình 5 không 3 sạch, mô hình nói không với rác thải nhựa, mô hình thu gom thuốc bảo vệ thực vật của Hội nông dân xã; mô hình nhà sạch, ngõ sạch, vớt rác vô chủ ở kênh, mương; mô hình đường hoa, cây xanh, thu gom phân loại rác thải tại hộ gia đình...

Thời gian tới, để hoàn thành tốt các mục tiêu, nhiệm vụ đã đề ra, Bình Lục xác định: Luôn nêu cao quan điểm Phát triển kinh tế phải đi đôi với bảo vệ môi trường bền vững, xây dựng cảnh quan sáng - xanh - sạch - đẹp. Nâng cao trách nhiệm của cấp ủy Đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể, cán bộ, đảng viên trong công tác bảo vệ môi trường. Đổi mới hình thức tuyên truyền, đa dạng trong cách tiếp cận nhằm tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức cho cộng đồng dân cư về công tác bảo vệ môi trường.

Đồng thời, thường xuyên phát động, xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ môi trường. Xây dựng và thực hiện hương ước, quy định, cam kết về bảo vệ môi trường. Hình thành và phát triển các điển hình tiên tiến trong hoạt động bảo vệ môi trường. Phát triển các mô hình cộng đồng dân cư tự quản (như các hoạt động vớt rác vô chủ tại các kênh, mương, ngày thứ 7 với dân...) trong hoạt động bảo vệ môi trường.

Phấn đấu đến hết năm 2024, có thêm từ 3 đến 6 xã đạt chuẩn NTM nâng cao, thị trấn Bình Mỹ đạt tiêu chí đô thị văn minh; thu nhập bình quân đầu người đạt 72,4 triệu đồng/người/năm, tỷ lệ nghèo đa chiều giảm còn 3,32%, tỷ lệ người dân tham gia BHYT đạt 95% trở lên; công tác phân loại rác thải, bảo vệ môi trường được nâng cao trong cộng đồng khu dân cư.